با عوارض عمل جراحی لاغری و تمام خطرات احتمالی آن آشنا شوید + پاسخ به شایعات
آیا عمل جراحی لاغری عوارض خاصی دارد؟ اگر وجود دارند عوارض عمل لاغری کدامند؟ اگر این عمل را انجام دهم چه خطراتی ممکن است من را تهدید کنند؟ با چه اطمینانی زیر تیغ جراحی این عمل بروم؟ ما سعی کرده ایم در این مقاله به پاسخ این سوالات بپردازیم و تکلیف چند شایعه درباره عمل لاغری را نیز مشخص کنیم. اگر در حال ارزیابی یا سبک سنگین کردن مزایا و معایب عمل لاغری هستید این مقاله حتما به کار شما میآید.
آیا عمل جراحی واقعاً خطرناک است؟
صرف نظر از اینکه شما زیر تیغ کدام یک از اعمال جراحی لاغری میروید باید گفت که همه آن ها چنانچه توسط یک جراح لاغری خوب انجام شوند و تمام دستورالعمل ها از جانب بیمار رعایت شود بیخطر هستند. و با اینکه تغییراتی در سیستم گوارش ایجاد می کنند، اما برای بیماران خطرناک نیستند.
عمل جراحی لاغری نه تنها باعث کاهش وزن در افراد چاق می شود بلکه باعث بهبودی نسبی یا درمان کامل برخی شرایط مثل بیماری های قلبی عروقی، آپنه خواب ، درد مفاصل ، افسردگی و دیابت نوع ۲ و تعدادی بیماری دیگر نیز می شود. بنابراین در کل این عمل با ۲ شرطی که عنوان کردیم خطرناک نیست. اما چنانچه جراح بیتجربه باشد و بیمار نیز دستورالعمل های لازم را عملی نکند ممکن است عوارض عمل لاغری تجربه شوند.
عوارض جراحی لاغری : اگر عمل جراحی چاقی خطرناک نیست پس این مقاله چرا این مقاله نوشته شده؟
ما هیچوقت نمی گوییم که انجام عمل جراحی بی خطر است. ما زمانی که بدن را دستکاری می کنیم، خواه ناخواه ممکن است خطراتی هرچند ساده و جزئی متوجه بدن شود. اما این به معنی این نیست که کلا نباید عملی انجام دهیم. از طرفی به خاطر تعدادی عوارض ساده هم نمی توان از خیر فواید و مزایای عمل لاغری گذشت.
بنابراین پزشکان و جراحان زمانی که صحبت از یک عمل جراحی می کنند و می گویند عمل بیخطر است، منظورشان این است که مزایای آن عمل بسیار بیشتر از عوارض آن است. و زمانی که صحبت از عوارض احتمالی به میان می آید منظورشان این نیست که حتما همه آن عوارض در شخص ظاهر شود.
برای مثال وقتی گفته میشود عوارض عمل اسلیو معده شامل تهوع، استفراغ، نفخ، درد شکمی، یبوست و فلان و فلان است، منظور این نیست که هر کسی تحت عمل اسلیو معده قرار بگیرد حتما همه این علایم را تجربه می کند. بلکه منظور این است از میان تمام کسانی که این عمل را انجام داده اند، ممکن است برخی از آن ها، یک یا چند عارضه ساده را تجربه کند.
حالا که فهمیدیم منظور از عوارض عمل لاغری چیست، بعد از این عمل ممکنه چه خطرات احتمالی برای بیماران وجود داشته باشد؟
همانطور که دکتر عنبرا در ویدئوی ابتدای مقاله عنوان کردند، عوارض عمل لاغری (عوارض احتمالی) به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول در کوتاه مدت رخ میدهند و دسته دوم نیز ممکن است در دراز مدت رخ دهند یا ندهند. ما برخی از این عوارض احتمالی را در ادامه توضیح داده ایم.
تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ تقریبا در همه عمل هایی که نیازمند بیهوشی عمومی هستند دیده می شود و امری طبیعی است. با این حال در دوره نقاهت عمل لاغری اگر ملاحضات غذایی را رعایت نکنید و برای مثال پرخوری کنید یا غذای جامد و دیرهضم بخورید، ممکن است تهوع و استفراغ را نیز تجربه کنید. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی باید رژیم غذایی بعد از عمل لاغری را را عایت کنید.
عوارض جراحی لاغری : یبوست
بیمار بعد از عمل ممکن است درجاتی از درد را تجربه کند. برای تسکین این درد هم نیاز به دارو است. اغلب کسانی که برای تسکین درد دارو میگیرند نیز ممکن است یبوست داشته باشند. علاوه بر این، در دوره نقاهت عمل لاغری ممکن است روده ها کمی سرعتشان کم شود و غذا به آرامی از روده ها عبور کند. این روند هم میتواند به نوعی باعث یبوست شود. اما نگران نباشید. زیرا بعد از اینکه بدن شما به شرایط جدید عادت کرد، یبوست بهبود پیدا میکند.
یبوست معمولا از عوارض باندینگ معده و عوارض بای پس معده است. در عمل دئودنال سوئیچ یا بای پس روده نیز یبوست وجود دارد اما خیلی کمتر و تنها در برخی افراد رخ میدهد.
رفلاکس معده از عوارض عمل لاغری (در برخی بیماران)
مشکل رفلاکس اسید در افرادی که اضافه وزن دارند شایع است. اگر برای درمان چاقی تحت عمل بای پس معده قرار بگیرید مشکل ریفلاکس شما حتی ممکن است برطرف شود. اما عمل اسلیو معده میتواند ریفلاکس معده را حتی بدتر هم بکند. (هرچند در برخی افراد ممکن است تسکین پیدا کند). اگر بعد از عمل با رفلاکس معده یا سوزش سر دل روبرو شدید دارو مصرف کنید.
نکته:
رفلاکس اسید بعد از عمل لاغری می تواند نشانه فتق یا هرنی هیاتال یا پیچ خوردن بخش باقی مانده معده در اسلیو معده باشد. اگر مشکل شما با دارو نیز حل نشد باید به جراح لاغری خود اطلاع دهید.
عوارض جراحی لاغری : دل درد یا درد شکمی
درد شکم یک عارضه جانبی شایع در جراحی بای پس معده است. این بیماری می تواند ناشی از پرخوری، سریع غذا خوردن یا زخم دستگاه گواش، سندرم روده تحریک پذیر یا فتق باشد. اغلب دل دردها باید تا قبل از ۶ ماهه اول بعد از عمل تسکین پیدا کنند.
بلع دشوار مواد غذایی یا نوشیدنی ها
در اصطلاح پزشکی به این مشکل دیسفاژی نیز گفته می شود. سریع غذا خوردن یا پرخوری بعد از عمل میتوانند باعث رخ دادن این مشکل شود. این مشکل میتواند پس از عمل بای پس معده ، و از ۴ هفته تا ۶ ماه بعد از عمل ادامه داشته باشد. (نترسید احتمال بروز این مشکل خیلی پایینه و اغلب خیلی طول نمیکشه)
خطرات جراحی لاغری : عفونت زخم
این مشکل می تواند در هر نوع جراحی اتفاق بیافتد. علائم عفونت زخم شامل حساسیت، احساس گرما و قرمزی در اطراف محل زخم یا ترشح احتمالی از این ناحیه است. درمان این مشکل معمولا تجویز آنتی بیوتیک است.
زخم گوارشی
یکی از عوارض عمل لاغری بای پس معده تشکل زخم گوارشی در مسیر هضم غذا است. تصور میشود که این مشکل به خاطر افزایش تولید و ترشح اسید معده باشد. همه بیماران این مشکل را تجربه نمیکنند، اما اگر جزء یکی از افراد زیر هستید، احتمالا و شوربختانه چنین مشکلی برایتان پیش بیاید که البته با مداخله پزشک مشکل حل میشود:
- افراد سیگاری
- افرادی که سوء مصرف الکل دارند یا بیش از حد الکل مینوشند. (البته بعد از عمل بهتره کلا الکل رو کنار بگذارید.)
- کسانی که به رژیم غذایی بعد از عمل لاغری پایبند نیستند.
- کسانی که در محل منگنه با نشت مواجه هستند.
برای درمان این مشکل داروهای آنتی اسید یا ضد اسید تجویز میشود.
عوارض احتمالی و جدی تری که ممکن است بعد از عمل جراحی لاغری در بعضی افراد رخ دهند
نشت
به نشت مسیر یا کانال گوارشی در اصطلاح پزشکی آناستوموز گفته میشود. این عارضه بسیار نادر است. نشت خود به خود ایجاد نمیشود و در عمل هایی دیده میشود که مجرای گوارشی برش خورده باشد. برای مثال در عمل اسلیو، یک برش عمودی در معده ایجاد میشود که با کمک منگنه یا استاپلر بخیه و بسته میشود. اگر جراح لاغری نتوانسته باشد به درستی معده را بخیه کند یا بخیه های منگنه شل باشند، احتمال پاره شدن بخیه ها در بخش هایی از معده وجود دارد. در نتیجه با خوردن مواد غذایی یا نوشیدنی ها، شاهد نشت از معده خواهیم بود.
نشت در عمل های اسلیو معده و بای پس معده بیشتر دیده میشود. علائم نشت در اسلیو و سایر عمل های لاغری دیگر عبارتند از:
- افزایش ضربان قلب
- شکم درد
- تب
- حالت تهوع
- و استفراغ
خطرات جراحی لاغری : سندرم دامپینگ
ما در بیشتر عمل های لاغری حجم معده را کاهش میدهیم. بنابراین اگر شخصی در خوردن غذا پرخوری کند مواد غذایی بدون اینکه هضم شوند وارد روده ها میشوند. (به خصوص اگر در مصرف کربوهیدرات های ساده زیاده روی کرده باشد که هضمشان سخت تر است). در این حالت روده بیش از حد قابل تحمل و گنجایش خود مواد غذایی دریافت میکند و برخی مشکلات گوارشی برای این شخص پرخور بی ملاحضه ایجاد میشود.
به مجموع این مشکلات گوارشی ناخوشایند، در اصطلاح سندروم دامپینگ گفته میشود. که یکی از عوارض عمل بای پس معده است. شخص در این حالت علایمی مانندحالت تهوع ، استفراغ ، اسهال و گرفتگی شکمی را تجربه میکند.
سندروم دامپینگ بعد از عمل لاغری همچنین می تواند سطح قند خون بدن را بالا برده و ترشح انسولین را نیز افزایش دهد. که مجموع این دو اتفاق می تواند منجر به هیپوگلیسمی شود.
هیپوگلیسمی
از آنجا که بیماران بعد از جراحی بای پس معده نسبت به انسولین حساس تر هستند، برخی از آنها طی ماه ها یا حتی سال ها پس از انجام عمل لاغری خود به هیپوگلیسمی مبتلا می شوند. هیپوگلیسمی اصطلاحا به افزایش قند خون گفته میشود. علائم این بیماری شامل موارد زیر میشود:
- تعریق
- تشنج
- سرگیجه
- لرزش
- و افزایش ضربان قلب
اسهال مزمن
یکی دیگر از خطرات جراحی لاغری اسهال است. این عارضه بر روی کیفیت زندگی و جذب مواد غذایی تأثیر می گذارد. افرادی که چاق هستند، معمولاً حتی قبل از عمل، بیشتر از افراد دیگر به اسهال دچار میشوند. دلیل اصلی بروز اسهال بعد از عمل لاغری به تغییرات بدن، رژیم غذایی و سبک زندگی بر میگردد. این اتفاق بیشتر پس از بای پس معده و اسلیو معده رخ می دهد.
انسداد روده از مهمترین خطرات جراحی لاغری
بر اساس نتایج برخی از مطالعات، در ۳ تا ۹ درصد از بیمارانی که تجربه عمل جراحی بای پس معده دارند انسداد روده کوچک رخ میدهد. انسداد روده می تواند مربوط به فتق داخلی یا چسبندگی بافت باشد. انسداد روده بعد از عمل جراحی لاغری هرچند بسیار نادر است اما نیازمند اقدام فوری و اورژانسی دارد. به طور کلی انسداد روده از نادرترین عوارض عمل لاغری است.
سنگ کیسه صفرا از رایجترین خطرات جراحی لاغری
سنگ سازی کیسه صفرا میتواند علل مختلفی داشته باشد. اما حقیقت جالبی که شاید خیلی از شما درباره این سنگ سازی نمیدانستید این است که، افزایش خیلی سریع یا کاهش خیلی سریع وزن میتواند باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا شود.
این مشکل در برخی از افرادی که زیر تیغ عمل جراحی رفته اند بیشتر دیده میشود. چرا؟ خیلی ساده است چون نشان میدهد شخص ظرف مدت کوتاهی وزن زیادی از دست داده است. سنگ کیسه صفرا هم یک نشانه خوب است و هم یک نشانه خیلی بد، زیرا در کنار خوشحالی از کاهش وزن کنار آمدن با سنگ سازی کیسه صفرا واقعا آسان نیست.
سنگ کیسه صفرا معمولا از عوارض عمل بای پس معده است. و به میزان خیلی کمتر سنگ سازی از عوارض اسلیو معده و باندینگ معده نیز هست.
فتق
در برخی از بیمارانی که عمل جراحی بر روی معده انجام میدهند، فتق داخلی ایجاد می شود. (اگر نمیدانید فتق داخلی چیست: فتق به بیرون زدن احشا شکمی از یک دیواره نازک یا سوراخ گفته مشود. برای مثال ممکن است بخشی از معده از طریق دیافراگم به سمت قفسه سینه حرکت کند که به آن فتق دیافراگمی گفته میشود)
فتق از عوارض عمل لاغری بای پس معده است که می تواند باعث ایجاد درد، عفونت و زخمی شدن بافت داخلی شود. فتق نیازمند عمل است.
سوء تغذیه
بعد از هر عمل جراحی لاغری، به دلیل کاهش حجم یا کاهش سطح جذب مواد مغذی شخص کالری کمتری دریافت میکند. چنانچه شخص به رژیم غذایی بعد از عمل لاغری پایبند نباشد و مواد مغذی یا مکمل دریافت نکند ممکن است دچار سوء تغذیه یا کمبود برخی مواد مغذی مواجه شود.
مرگ
مانند هر عمل جراحی، در این عمل نیز ممکن است مرگ و میر رخ دهد، که ناشی از عوارض جراحی یا عوامل خطر در بیماران مختلف است. در مقاله ای که در سال ۲۰۱۲ روی ۲۷۰ هزار بیمار صورت گرفت نتایج جالبی به دست آمد. این آمار نشان داد که هرچند احتمال مرگ و میر ناشی از جراحی لاغری بسیار کم است اما این قضیه دور از انتظار هم نیست. آمار ها نشان میداد که میزان مرگ و میر در ۳ عمل بای پس معده، اسلیو معده، باندینگ به صورت زیر بود:
- بای پس معده کمتر از ۰.۱۴ درصد
- برای عمل اسلیو معده کمتر از ۰۸ درصد
- و باندینگ معده کمتر از ۰۳ درصد