انواع دیابت
انواع دیابت : دیابت ملیتوس (شیرین) زمانی اتفاق می افتد که گلوکز یا قند خون بسیار بالا باشد. گلوکز خون مهمترین منبع تامین انرژی بدن بوده و از غذاهایی که میخوریم تهیه می شود. انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می شود و به گلوکز موجود در غذا کمک می کند تا به سلول های بدن برسد و در آنجا مصرف شود. در برخی موارد بدن انسولین کافی تولید نمی کند و یا از آن به درستی استفاده نمی کند. در این مواقع گلوکز در خون مانده و قادر به رسیدن به سلول ها نمی باشد.
به مرور زمان، وجود گلوکز زیاد در خون می تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. با اینکه دیابت درمانی ندارد اما می توان با اقداماتی آن را کنترل کرد و سالم ماند.
در واقع دیابت ممکن است خفیف یا شدید باشد اما به طور کلی در تمامی موارد دیابت باید بسیار جدی گرفته شود. انواع دیابت ملیتوس عبارت است از: دیابت نوع یک، دیابت نوع دو و دیابت بارداری.
علائم انواع دیابت
به طور کلی علائم بیماری دیابت به شرح زیر است:
- تشنگی و گرسنگی شدید
- تکرر ادرار
- خشکی پوست و خستگی مفرط بدن
- قرمزی و خارش پوست
- تاری دید
- بهبود کند زخم ها
دیابت نوع دو می تواند موجب سیاه شدن پوست در نواحی زیر بغل و گردن شود. از آنجایی که تشخیص دیابت نوع دو بیشتر زمان می برد، ممکن است علائمی مانند درد و بیحسی پاها را در هنگام تشخیص داشته باشید.
دیابت نوع یک سریع تر خود را نشان می دهد و می تواند علائمی از قبیل کاهش وزن و کتو اسیدوز داشته باشد. کتو اسیدوز دیابتی زمانی اتفاق می افتد که قند خون بسیار بالا بوده ولی میزان انسولین موجود در بدن بسیار کم باشد.
علائم دیابت نوع دو و یک می توانند در هر سنی ظاهر شوند اما به طور کلی دیابت نوع یک در کودکی و نوجوانی، و دیابت نوع دو در سنین بالای ۴۵ سال بروز می کند. اما امروزه جوانان به علت کم تحرکی و افزایش وزن بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو هستند.
دیابت نوع یک چیست؟
دیابت نوع ۱ زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول های بتای پانکراس را مورد حمله قرار می دهند. در این شرایط هیچ یا مقدار کمی انسولین در بدن آزاد می شود. در نتیجه قند به جای مصرف شدن برای انرژی در خون انباشته می شود. حدود ۱۰ درصد از بیماران دیابتی به این نوع دیابت مبتلا هستند. به طور کلی دیابت نوع یک در کودکی یا بلوغ شکل می گیرد اما می تواند در بزرگسالی نیز اتفاق بیافتد.
دیابت نوع یک همیشه با انسولین درمان می شود. همچنین داشتن برنامه غذایی صحیح می تواند به تنظیم سطح قند خون کمک کند.
به دیابت نوع یک در بزرگسلان، دیابت نهفته ی خود ایمنی نیز می گویند. این اصطلاح توصیف کننده ی بیمارانی است که به نظر می رسد دیابت نوع دو دارند اما سلول های بتای پانکراس را به دلیل دخالت سیستم ایمنی از دست داده اند.
دیابت نوع دو چیست؟
دیابت نوع دو زمانی اتفاق می افتد که بدن یا نمی تواند به درستی از انسولین ترشح شده استفاده کند (که به آن حساسیت انسولین می گویند) یا به اندازه کافی آن را ترشح نمی کند. حدود ۹۰ درصد بیماران دیابتی به دیابت نوع دو مبتلا هستند. دیابت نوع دو بیشتر در بزرگسالان شایع است اما کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
بسته به شدت دیابت نوع دو، می توان آن را با فعالیت های فیزیکی و برنامه غذایی صحیح کنترل کرد و یا ممکن است بیمار به دارو یا انسولین برای کنترل قند خون خود نیاز داشته باشد.
دیابت بارداری چیست؟
نوع سوم دیابت، موقتی است و در طی دوران بارداری اتفاق می افتد. بین ۳ تا ۲۰ درصد از زنان باردار به دیابت بارداری مبتلا می شوند. داشتن دیابت بارداری می تواند احتمال دیابتی شدن جنین و مادر را افزایش می دهد.
عوارض دیابت بارداری
بالا بودن قند خون در دوران بارداری می تواند به جنین و مادر آسیب وارد کند و احتمال بیماری های زیر را افزایش دهد.
- فشار خون بالا
- پره اکلامپسی
- سقط جنین یا مرده به دنیا آمدن جنین
- نقص مادرزادی
عوارض انواع دیابت
عوارض دیابت به مرور زمان پدیدار می شود. عدم کنترل صحیح قند خون، احتمال بروز عوارض مرگ بار را افزایش دهد. عوارض مزمن دیابت عبارت است از:
- بیماری رگ های خونی که منجر به سکته قلبی و مغزی می شود.
- بیماری چشم به نام رتینوپاتی
- عفونت و بیماری های پوستی
- اختلال عصبی یا نوروپاتی
- اختلال کلیوی یا نفروپاتی
- قطع عضو به علت نوروپاتی یا بیماری رگ های خونی
دیابت نوع دو می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد خصوصا اگر قند خون بیمار به خوبی کنترل نشود.
پیشگیری از انواع دیابت
دیابت نوع یک قابل پیشگیری نیست، با این حال همان تغییر عادات غلط زندگی که می تواند به پیشگیری از دیابت نوع دو و دیابت بارداری کمک کند، برای دیابت نوع یک نیز مفید است.
- غذاهای سالم بخورید: غذاهای پر فیبر را جایگزین غذاهای چرب و کربوهیدراته کنید. سعی کنید بیشتر میوه، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید. این رژیم غذایی ممکن است دلتان را بزند به همین دلیل در مصرف آنها مدام تنوع ایجاد کنید.
- فعالیت های فیزیکی تان را افزایش دهید: روزانه ۳۰ دقیقه با شدت متوسط ورزش کنید. این ورزش می تواند شامل دوچرخه سواری، پیاده روی و شنای با سرعت باشد. درصورتی که نمی توانید طولانی ورزش کنید، این زمان را در طول روز پخش کنید.
- وزن کم کنید: اگر اضافه وزن دارید، کاهش ۷ درصد از وزن بدنتان می تواند ریسک ابتلا به انواع دیابت را کاهش دهد. به عنوان مثال اگر ۹۰ کیلوگرم هستید بهتر است حدود ۶ کیلوگرم از وزن خود را کم کنید.
سعی نکنید در طول بارداری وزن کم کنید اما بهتر است راجع به میزان مجاز و استاندارد افزایش وزن در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
برای سالم نگه داشتن بدن، سعی کنید تغییرات دائمی در رژیم غذایی و ورزش خود ایجاد کرده و با یادآوری فواید کاهش وزن از جمله قلبی سالم تر، انرژی و اعتماد به نفس بیشتر، به خود انگیزه دهید.
با اینکه روش های طبیعی لاغری همیشه در اولویت هستند اما در برخی موارد مصرف داروهای خوراکی دیابت مانند متفورمین نیز می توانند ریسک ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش دهد. هر سال آزمایش خون انجام دهید تا از عدم ابتلا به دیابت نوع دو مطمئن شوید.
