نقش معده در گوارش غذا: کسانی که عمل لاغری انجام میدهند بخوانند
بدون هیچ مقدمه ای می خواهیم در این مقاله به بررسی معده، عملکرد، اهمیت و نقش معده در گوارش غذا گوارش بپردازیم.
چرا افرادی که میخواهند عمل جراحی لاغری انجام دهند باید این مقاله را بخوانند؟
هرچند که همه ما باید به درستی عملکرد صحیح و درست سیستم های بدنمان را یاد بگیریم، اما در این خصوص کوتاهی میکنیم. هرچقدر دانش ما نسبت به بدنمان بیشتر باشد بهتر میتوانید آن را کنترل کنیم و در نتیجه سالم تر خواهیم بود. اهمیت کار و درک سیستم گوارش مخصوصا معده برای افراد چاق مهم تر است.
زیرا آن ها باید بدانند که روند بلع، هضم و جذب غذا چگونه است. درک این سیستم میتواند به این افراد کمک کند که کمتر وزن بگیرند، زودتر لاغر شوند بهتر برای عمل معده یا عمل جراحی معده آماده شوند و یا عاقلانه تر برای کاهش وزن تصمیم گیری کنند. از آنجایی که بیماران و افراد زیادی از ما درباره عملکرد معده سوال میپرسند، تصمیم گرفتیم این مقاله را بنویسیم تا به آن ها کمک کنیم بهتر معده خود را بشناسند و درک کنند.
بیمارانی که زیر تیغ عمل لاغری میروند با داشتن این اطلاعات، درک بهتری از وضعیت خود قبل و بعد از عمل خواهند داشت. پس حتما این مقاله را بخوانید تا متوجه نقش معده در گوارش غذا شوید و برای دیگران هم به اشتراک بگذارید.
دستگاه گوارش
دستگاه گوارش یکی از دستگاه های اصلی بدن انسان و هر موجود زنده دیگر است. وظیفه این سیستم همانطور که همه میدانیم دریافت غذا، هضم، جذب و رساندن مواد مغذی به جریان خون است. این سیستم خود از بخش های مختلف زیر شکل گرفته که به ترتیب از بالا به پایین عبارتند از:
- دهان
- حلق
- مری
- معده
- دوازدهه
- روده کوچک
- روده بزرگ
- مقعد
معده
به جرات میتوان گفت که معده نه تنها یکی از مهمترین بخش های سیستم گوارش بلکه از مهمترین ارگان های بدن است. معده در نقش یک مخزن برای مواد غذایی خورده شده ظاهر میشود و غذا طی مدت زمانی که در این مخزن قرار دارد، تکه تکه شده و به کوچکترین حالت خود تبدیل میشود تا بتواند وارد روده ها شود.
شکل و ساختمان معده
معده در بیشتر افراد شکل حرف J در انگلیسی است. با این حال، شکل آن ممکن است تحت تاثیر شرایطی مثل پر یا خالی بودن معده تغییر کند.
بخشهای مختلف و معده
به طور کلی معده از ۵ بخش اصلی زیر تشکیل شده که نقش معده در گوارش غذا مدیون این بخش ها است:
- کاردیا یا به اصطلاح دریچه ای که بین مری و معده قرار دارد و مواد غذایی از طریق آن به معده وارد میشوند. در اصطلاح مانند دروازه ورودی معده است.
- فوندوس یا گنبد معده که کمی بالاتر از کاردیا و در سمت چپ ورودی معده است.
- بدنه معده، حد فاصل بین گنبد معده و ناحیه پیلوریک
- فضای پیلوریک و اسفنکتر پیلور، که بین دوازدهه و بدنه معده است. غذا بعد از هضم شدن از طریق این دریچه عضلانی به روده ها میرود.
لایه های مختلف معده
دیواره معده از چهار لایه مختلف تشکیل شده است. این لایه ها عبارتند از:
- پوشش و لایه مخاطی معده (داخلی ترین)
- لایه زیر مخاطی که دقیقا زیر مخاط معده قرار دارد
- یک لایه عضلانی (شامل ۳ لایه عضلات داخلی، حلقوی و طولی)
- و سروزا که بیرونی تری لایه است و به نوعی همان امتداد صفاق است.
نقش معده در گوارش غذا
معده نقش مهمی در هضم غذا دارد. علاوه بر اینکه یک مخزن موقت برای غذاهای بلعیده شده است، معده نقش مهمی در کنترل اشتها ، هضم و جذب مواد غذایی نیز دارد. این کارکردها اساس برخی از اعمال محدودکننده و کاهنده چاقی هستند.
اهمیت مخاط معده در سیستم گوارش غذا
مخاط معده ساختار عجیب و بسیار مفیدی در درون آن است. ما در این مخاط تعدادی غده و سلول داریم که کار تولید برخی هورمون ها، شیره معده و اسید را بر عهده دارند. در طول این مخاط تعداد زیادی سلول وجود دارند که هر کدام نقش مهمی در هضم و جذب غذا دارند. این سلول ها عبارتند از:
- سلولهای پارشیال: که وظیفه تولید اسید معده و فاکتور داخلی معده را برعهده دارند. (فاکتور داخلی باعث جذب ویتامین B12 در معده میشود.)
- سلولهای اصلی: که مسئول ترشح هورمون پپسینوژن هستند. (پپسینوژن آنزیمی است که به جذب پروتئین در معده کمک میکند)
- سلولهای G: مسئول ترشح گاسترین هستند. (گاسترین به تولید اسد معده کمک میکند.)
- سلولهای مخاطی: این سلول ها مخاط معده را ایجاد می کنند. (کارکرد اصلی مخاط محافظت از پوشش معده در برابر اثرات مخرب اسید و آنزیم گوارشی (پپسین) است.)
- برخی از سلولهای غدد درون ریز نیز گرلین تولید می کنند. (گرلین هورمون گرسنگی است و هرچه بیشتر ترشح شود ما گرسنه تر میشویم)
طی انجام برخی از اعمال جراحی لاغری مثل اسلیو معده یا بای پس آن، بخش های زیادی از معده برداشته میشود و طبیعی است که تولید و ترشح موارد بالا کاهش پیدا کند که همگی میتواند روی کاهش وزن اثر بگذارد.
نقش معده در گوارش غذا : عملکرد و وظایف معده
بیایید گوشه ای از سفر مواد غذایی بلیعیده شده را تنها در معده بررسی کنیم:
- معده خالی است و بدن نیاز به غذا دارد، بنابراین هورمون گرلین یا همان هورمون گرسنگی توسط معده ترشح میشود تا شما را وادار به خوردن غذا کند.
- شما غذا میخورید و غذا وارد مری میشود
- غذا از دروازه معده (کاردیا) وارد معده میشود
- بعد از اینکه حجم معده پر شد، ترشح هورمون گرسنگی کاهش یافته و قطع میشود.
- غذا معمولا مدت زمانی در معده میماند و اینکه هر غذایی چقدر در این مخزن باقی میماند بستگی به نوع و جنس غذا دارد (برای مثال آب و مایعات شفاف خیلی زود از معده بیرون میروند، غذاهای نرم کمی دیرتر و غذاهای جامد ممکن است چندین ساعت طول بکشد تا مخزن ما را ترک کنند)
- معده با کمک تجهیزاتی که در اختیار دارد حسابی از خجالت غذا در میاید و تمام غذا را تا آنجا که میشود تکه تکه میکند.
- معده حرکاتش را مدیون عضلات موجود در لایه های میانی خود است. این عضلات مدام منقبض میشوند و بعد از هضم کامل و مخلوط کردن غذاها با شیره معده آماده ارسال آن ها به داخل روده ها است.
- و سرانجام کم کم غذا وارد روده ها و بقیه دستگاه گوارش میشود تا روند جذب و دفع ادامه پیدا کند. تا زمانی که یک چرخه کامل گوارشی به اتمام نرسد، شما گرسنه نمیشوید. اما وقتی معده خالی شد دوباره از نو هورمون گرسنگی ترشح میشود. و این داستان هر روز ادامه دارد.
نکته:
زمانی که شما تحت عمل جراحی لاغری مثل اسلیو معده قرار میگیرد، حجم معده بسیار کم میشود در نتیجه زودتر پر میشود و تولید هورمون گرسنگی کاهش پیدا میکند. تمام این اتفاقات باعث میشود شما غذای کمی بخورید و خیلی زود وزن کم کنید.
نقش معده در گوارش غذا : جذب مواد غذایی
در انسان عمده کار جذب بر عهده روده کوچک است. این روده مقداری آب نیز جذب میکند. برعکس روده کوچک، روده بزرگ نمیتواند غذا جذب کند و مسئول جذب آب و مایعات دیگر است. هرچند که معده توانایی جذب بسیار محدودی دارد اما میتوان گفت که یکی از وظایف فرعی معده جذب غذا نیز هست. معده میتواند موارد زیر را در بافت خود جذب کند:
- اسیدهای آمینه
- اتانول از الکل
- و کافئین.
- برخی از داروها مانند آسپرین نیز در تخصص معده هستند و میتوانند آنها را جذب کند.
- ویتامین b12 در بخش های انتهایی معده جذب میشود. کسانی که عمل لاغری بای پس معده انجام میدهند معمولا جذب ویتامین b12 کمی دارند. زیرا غذا از بخش تحتانی معده نمیگذرد و خیلی زود از طریق یک میانبر وارد روده کوچک میشود. این بیماران مجبورند که مکمل ویتامین مصرف کنند. اما در عمل اسلیو معده ما همچنان جذب ویتامین b12 داریم.
نکته:
در مواقع ضروری مانند زمانی که بدن با کم آبی روبرو است، بدن برای اینکه بتواند سریعتر آب خودش را تامین کند میتواند کار جذب آب را از معده شروع کند
عمل جراحی معده: به دنبال سریعترین و ایمن ترین روش لاغری میگردید؟
اگر اضافه وزن شدیدی دارید و همراه با این اضافه وزن با برخی شرایط مرتبط با چاقی مثل دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، کلسترل و …. روبرو هستید، لازم است بدانید که سریعترین و ایمن ترین راه برای خلاص شدن از شر چاقی مفرط و همه این مشکلات، عمل جراحی لاغری است. اگر در این باره سوالی دارید روی این لینک کلیک کرده و سوال خود را بپرسید و اگر میخواهید برای ارزیابی و مشاوره از دکتر عنبرا یکی از بهترین جراحان لاغری ایران نوبت آنلاین دریافت کنید روی این لینک کلیک کنید.
